Ang mga larong Pilipino ay sadyang
napakasayang panlibangan,, lalong-lalo na noong kapanahunan ko.Tandang-tanda kopa
ang larong “bungkola” gamit ang mga marbles, ito ay nilalaro sa pamamagitan nang
double o maski ilang tao ay pwedeng makapaglaro nito.Unahan ang lahat sa pag “shomoy”
sa ginawang parang maliit na “crater,” at kapag naka tama ng isang kalaro saka kalang
makakatapos.
Sa larong ito ay kapag ikaw ‘yong pinakahuling hindi makatapos ay ikaw ang
“bungkol”,dito ay inilalagay mo ang iyong kamay sa maliit na” crater” na ginawa at doon ay isa-isang titira sa kamay
mo ang mga kalaro mo.
Kapag natamaan ang kamay mo ay tiyak
na napakasakit,nito ngunit depende na rin sa laks ng pagkakabato ng kalaro mo.
Minsan rin naman ay ang larong ito
ay may tinatawag na “1,2,3 bungkol,” ito ay higit na napakasakit dahil ang kalaro
mo na babato sa kamay mo kapag ikaw na
ang “bungkolan” ay lalapit sa bilangng hakbang “ 1, 2, 3” at saka babatuhin ang
iyong kamay ng malapitan, ito ay tiyak na mas masakit at siguradong mabubukol ang
kamay mo nito. Ang mga sakit
na mararamdaman gaya nang mga sinabiko ay naranasan ko na lahat, grabe talaga ang
sakit! Namamaga talaga ang kamayko noon sa kakasakit.
Iba
rin ang kasiyahang dala ng mga paglalaro sa kalsada o mga bakuran. Mas madalas
ang mga larong aral-aralan na si Ate Osette ang teacher at kaklase ko sina Wena
(mas kilalang Inday) at Charie. Alam nyo bang napag-tripan din naming
magpipinsan ang That’s Entertainment? Kumpleto ang cast. Si Ate Osette si
Cristina Paner na feel kapartner si Cris Villanueva. Si Wena si Manilyn Reynes
katambal si Aljon Jimenez. Si Chary bilang si Sheryl Cruz na palipat-lipat ng
ka-love team at sa sobrang dami ay hindi ko na natandaan kung sino ang
nakatambal nito basta alam ko naging kapareha niya si Romnick Sarmenta. O sige
sa kanya na si Romnick kahit sa bandang huli naman ay si Harlene Bautista ang
napangasawa. Kasi noong kapanahunan ko, ako si Harlene at si Michael Locsin ang
kapartner ko. Kabog! Hahaha!
Paborito rin ang walang kamatayang
taguan, ang langit-lupa-impiyerno na hirap na hirap akong mag-aakyat sa mga may
kataasang lugar na madalas na nilalaro namin sa terrace nila Inang. Nalaro ko
rin ang tinikling sa goma, ang Chinese garter na ang kaya ko lang talunin ay
hanggang bewang. Hindi ako sanay mag-bending ever at mababalian ako ng buto.
Lahat ng may kinalaman sa paggalaw ng katawan ay hirap talaga akong manalo o
umabot man lang sa pinakamataas na level. May diperensya kasi ang paa ko. Pero
ang version namin ng football gamit ang plastic na bola at magkaharap na
homebase ay nalalaro ko naman ng maayos at hindi ako natataya. Mahusay din ako
sa piko. Naalala ko na mahilig akong gumawa ng sarili kong hugis na lulundagin
not the usual hugis babaeng may palda. Masaya din ang tumbang preso gamit ang
lata ng Alaska condensed milk at mga tsinelas na upod na. Takot akong mag
moro-moro, baka masugatan ako at hirap akong magtatakbo at magpalagit. Madalas
akong matalo sa harangang-taga.
Kung hahamunin ninyo ako sa jackstone,
okay fine. May mga inimbento rin akong sariling mga exhibition. May tinatawag
pa nga tayong kuweba, pasok sa banga, ferris wheel, running man, gagamba,
basket, at kung anu-ano pang halos magkakamukha naman. Chopstick o pick-up
stick? Domino, lucky nine, unggoy-ungguyan, pekwa, pitik- bulag, scrabble,
snakes and ladder, monopoly, sungka, bingo!
Ngunit ngayon ay bihira ko nang makikita
ang mga kabataan na nilalaro ang mga laro noon dahil narin sanapakabilisnapagusbongnangagham
at teknolohiya. Angkaraniwangnakikitakongnilalaronanangmgabatasakompyuter
ayangmga “online games” gayanang : war craft; DotA; facebook at marami pang
iba.
I-ilanlamangangmgayansamgapumalitnangmgalaro
noon, minsan pa nga ay kahitnanapakabata pa ay gumagamitnanang “cell phone”.
Napaka rami narinnangmga features angmga cell phones.Iba’t-ibalangangmgakayanggawinnangmga
cell phone, gayanangpwedekanang making nang radio gamitlamangang cell phone,
mag upload at mag download nangmgadokumento, larawan, kanta at iba pa
gamitlamangang cell phone.
Grabenatalagaangbinagonangpanahonngayongayonnarinangmgaugali
at kasanayannangmgabata ay ibang-ibanasamgakaugaliannangmgakabataan noon.
Sapagkatniminsankanangmakakakitanangbatanggumagalangsanakakatanda.
Isa narinsamgaimbentonangagham at
teknolohiya ay angpagkakaroonnatinnang “internet access” kung saan ay
pwedenatayongmakapag research nangmgahinahanapmongmgainformations, at
gayonnarin ay sapamamagitannito ay makakapag “facebook” ka.
Sapamamagitannangfacebook ay makakakonekkasamgaiba’t-ibangtaosabuongMundo. Isa
lamangangfacebookanglumalaganapsalarangannangtawagnating “social networking”.
Sa natatandaanko pa noon ay angkaraniwankongnilalarorin ay ang
“dampa,” itonglaronaito ay nilalarogamitangmga
“lastiko”gayonnarinangmgakamay kung saan
ay palakasan at
patalinohansapagtiraangkaraniwangsekretoupangmakalikomnangnapakaraming
“lastiko”.
Kung may “paon-paon”
akongnaranasanglarosaakingkapanahonan ay mayroon ding “tumbanglata”
naisarinsamganilalaroko noon. Anglarongito ay binubuonangkahitilangmanlalaro.
Simple lamangitonglaruin,
angkakailanganinlamangsalarongito ay “lata”, mgamaglalaro at tsinelasna kung
saanginagamitsapagtirasalata. Kailanganmolamangmatamaananglata at
kapagkatamaanmoito ay aayusinnangnagbabantaysalata at ang mag
hindinakatamasalata at nakatirana ay tatakbosa kung saansilamulingtitirasalata.
Isa rinsaakingnaranasanglaro noon
ay ang “halap-halap”. Taakpannangpanyoangmgalmatana kung sinoangtayasalaro ay
kina kailanganniyangmakadakipnangisasamgahinditayasalaro at kaoagnakahawak o
kahitnahawakanlamangitonangkaunti ay huhulaanniya at kapagito ay
kanyangnahulaan ay angnahulinaangsusunodnatayasalaro.
Ano
pa ang hihilingin ko kung sagana naman ako sa mga kalaro? Hindi ko kailangan ng
mamahaling robot na ipagdadamot ko lang o game and watch (hindi ako nagkaroon)
na ako lang naman ang makakagamit. Nakakalaro ako ng atari yung may joy stick
kapag nakapagbakasyon ako sa Olongapo. Bongga ang koleksiyon ni Ate Leng ng
Barbie at nilalalaro namin na parang mga Ms. Universe. Isa lang ang Ken niya
kaya kawawa yung ibang gerlalu, walang ka-partner!
Bata pa lang kami ay naglalaro na kami
nila Nanay ng scrabble na pagka minsa’y kasama si Ate Judith. O di ba pampahasa
ng English vocabulary at talaga namang si Nanay ay hindi paawat. Palaging
panalo. Kapag baraha naman ang pinag-usapan hindi patatalo ang Tatay kong
nagsusugal. Inuumaga pa nga. Kaloka. Pero siya ang nagturo ng 41 at ng lumaon
ay sanay na akong mag-tong hits na si Mommy naman ay talagang ginagabi pa sa
kapit-bahayan.
Kung may
naranasanakongganoongmgalaro ay hindikorinmalilimutananglarong “taguan”.
Walangkriteryasalarongito mag titipon-tiponlamangangmgagustongsumalisalaro at
mag papasyasila kung sinoangmagigingpinakaunangtayasalarosapamamagitannangmagbibilangsilasa
kung anongnumero at kung ikawangmatamaansanumeronginyongnapagpasyahan ay
ikawangmagigingpinakaunangtayasalaro.
Ipipikitmolamangangiyongmgamata at
samgahinditaya ay mag hahanapsilananglugarnamatataguanna limit
nangpinagugnayanghangganannanglugarnapagtataguan at
hahanapinnangnakatayaangmgahinditayasalaro.
Dahil
sa laro, ang dami kong naikuwento. Halos ang buhay pala natin ay naglalaro lang
sa paglalaro. Puro laro, libangan at talaga namang nakakapagpasaya ng bonggang
bongga. Walang ibang klaseng karanasang hindi ko alam kung mararanasan pa ng
ilang kabataang natutok na sa mundo ng Cyber Technology.
Maraminasamgabatangayonaynaglalaro
pa rinnangmganilalaroko noon. Pero basis a akingnakikita ay
angmganilalaronangmgakabataanngayon ay ibana-ibanasamgakabataangnilalaronilangayonsamganilalaronangmgakabataannoonayhindimasyadongmahirapgawin
at walasilangpakialamsa kung
anoangmgamasasabinangibasakanilanglarodahilwalaitongmasyadongkritaryasapaglalaro
at hindinamanitomahiraplaruin.
Samantalangangmgalarongnilalaronangmgakabataanngayon
ay karamihan ditto ay may mgakriteryanadapattalagangsundin at gayunnarinmga
arte at maramingmgabawalkapagikaw ay
naglalaro.
Hindi katulad
noonnahindimasyadongpinagpapasyahanangmgadapatgawin.
Malakinatalagangkaibahansamgalaro noon at samgalarongayon. Isa
narinditoayangmgalaro noon ay
walangmasyadongkagamitangginagamitsapaglalarohabangangmgalaro ay maramina at
isanarinsiguronitongdahilan ay habangtumatagal ay patuloy pa rin naumuunlad ang
agham at teknolohiya lalong – lalo na sa henerasyon naming ngayon.
Hindi na rin mapagkakaila ang mga naging
malaking pagbabagong naidulot nito sa mga kabataan ngayon, sapagkat makikita at
ma oobserbahan naman sa mga Gawain at kaugalian nang mga kabataan ngayon
At marami pang larong Pilipino ang
aking minsan na ay nalaro noong kapanahonan ko nang kabataan, ang lahat nang
iyon ay sadyang na makasisiya at nakalilibangat daan na rin upang pang
ehersisyo sa katawan.
Masasabi na mas at maganda ang mga
larong Pilipino noon kaysa mga larong aking nalalaman ngayon.